براورد هزینه و مناقصه‌ی پروژه‌های احداث (مهندسی، ساخت و ساز و احداث شماره‌ی 2)

تخمین یا براورد هزینه (Cot Estimating) تابعی است که در مرکز فعالیت‌های هر کسب و کار پیمانکاری احداث (Construction Contracting Business) به‌شمار می‌رود و بسیار ضروری است.

تخمین یا براورد را می‌توان این‌گونه تعریف کرد که تخمین‌زننده یا براوردکننده با توجه به زمان و سایر منابع موجود، بهترین پیش‌بینی ممکن را از هزینه‌ی اجرای یک پروژه‌ی احداث انجام می‌دهد. تخمین یا براورد احداث (Construction Estimating) شامل تعیین و تجزیه و تحلیل بسیاری از عواملی است که بر هزینه‌های یک پروژه‌ی احداث تأثیر می‌گذارند و به آن کمک می‌کند. تخمین یا براورد - که قبل از اجرای فیزیکی کار انجام می‌شود - مستلزم مطالعه‌ی دقیق اسناد مناقصه و هم‌چنین تجزیه و تحلیل دقیق عوامل متعددی است که بر هزینه‌های احداث تأثیر دارد. تخمین‌زنندگان یا براوردکنندگان، دانش و مهارت خود را به‌کار می گیرند تا اسناد احداث را به‌دقت تجزیه و تحلیل کنند و بسیاری از عوامل و موارد تأثیرگذار دیگر را برای پیش‌بینی مورد آزمایش قرار می‌دهند و سپس از طریق به‌کارگیری مهارت‌های خود به پیش‌بینی تخمین یا براورد هزینه می‌پردازند.

هدف از تخمین یا براورد هزینه‌های احداث متفاوت است و بیش‌تر اعتبار موفقیت یا شکست یک شرکت پیمانکاری را می‌توان به مهارت و موشکافی یا عدم مهارت کافی کارکنانی نسبت داد که مسؤولیت تخمین یا براورد را برعهده دارند. اگر شرکت پیمانکاری، پروژه را از طریق مناقصه در فضایی رقابتی با دیگر شرکت‌ها به‌شکلی رقابتی برنده شده است اگر می‌خواهد در بازار کسب و کار باقی بماند باید تعداد کافی از پروژه‌های مناقصه‌ای را عهده‌دار شده باشد که کم‌ترین قیمت‌ها را پیشنهاد داده است. با این حال، پروژه‌های احداثی که یک شرکت پیمانکاری در مناقصه‌ها برنده شده است نباید پیشنهاد قیمت‌اش به‌میزانی باشد که شرکت نتواند سود معقولی از عملکرد آن‌ها کسب کند. در فضای رقابتی شدید، ارائه‌ی پیشنهادهای واقع‌بینانه نیازمند نهایت مهارت قضاوت و تخمین یا براورد است.

اگرچه قراردادهای مورد مذاکره غالبا فاقد شدت عنصر رقابتی ذاتی در قراردادهای پیشنهادی رقابتی هستند با این وجود براورد دقیق هزینه‌های احداث یکی از جنبه‌های مهم این قراردادها را نیز تشکیل می‌دهد. در چنین فضایی از پیمانکار انتظار می‌رود که اطلاعات پیش‌خرید قابل‌اعتمادی (Reliable Advance Cost information) را دراختیار کارفرما قرار دهد و توانایی پیمانکار در انجام این کار، تا حد زیادی تعیین‌کننده‌ی توانایی مستمر وی در جذب کارفرمایان و مشتریان و امکان انعقاد قرارداد با آن‌ها در پروژه‌های عمرانی خواهد بود. در قراردادهای طراحی و احداث (Design-Construct) و مدیریت احداث (Construction Management)، در حالی که پروژه پیش می‌رود ارائه‌ی مشاوره‌ها و کمک‌های تخصصی و تعیین هزینه‌های احداث توسط پیمانکار و مدیر اجرایی احداث ارائه می‌شود. تخمین یا براورد هزینه‌های پیش‌رو، بخشی از عملیات احداث به حساب می‌آید و عنصری کلیدی و مهم در هدایت موفقیت‌امیز یک کسب و کار پیمانکاری احداث به‌شمار می‌رود.

باید بدانیم که تخمین یا براورد احداث شباهت کمی با جمع‌اوری «هزینه‌های استاندارد صنعتی» (Industrial Standard Costs) دارد.

با در نظر گرفتن شرایط استاندارد و کنترل نزدیک کارخانه، یک کسب و کار فعال در امر ساخت و تولید (Manufacturing Enterpise) می‌تواند جمع هزینه‌های یک واحد تولید را به‌روشی تقریبا دقیق پیش‌بینی کند.

این در حالی است که تخمین و براورد هزینه‌های احداث براساس قیمت‌هایی در محیطی در حال تغییر بسیار تعیین می‌شود. فقدان امکان استانداردسازی قابل‌ملاحظه در شرایط از یک پروژه به پروژه‌ای دیگر، همراه با عوامل پیچیده و ذاتی آب و هوایی، مواد، نیروی کار، حمل و نقل، محل و تعداد بی‌شماری از عوامل دیگر باعث می‌شود که محاسبه‌ی پیشاپیش هزینه‌های احداث به موضوعی تبدیل می‌شود که بسیار پیچیده‌تر از محاسبه‌ی پیشاپیش هزینه‌ها در محیطی کنترل‌شده است. با این وجود به‌طور کلی، کار تخمین‌زنندگان و براوردکنندگان هزینه‌های احداث - علیرغم متغیرهای بسیار متعددی که تقریبا در هر پروژه با آن‌ها مواجه هستند - بسیار مهم خواهد بود.

این در حالی است که مبانی فرایند تخمین یا براورد ثابت است و متحمل تغییر نمی‌شود؛ هم‌چنین باید اذعان داشت که هر تخمین‌زننده یا براوردکننده از رویکرد منحصر‌به‌فرد خود در فرایند تخمین و براورد و هم‌چنین تغییرهای هوشمندانه و ظریفی در رویه‌های خود برخوردار است. علاوه بر این، خط‌مشی‌ها و رویه‌های شرکت‌های پیمانکاری احداث و واحد تخمین و براورد آن‌ها به تعیین برخی از جنبه‌های مربوط به فراهم آوردن تخمین یا براورد می‌پردازند. از این‌رو گفته می‌شود که بخشی از تخمین‌ها و براوردهای هزینه‌ها، هنر است و بخشی علم.

احتمالا به تعداد پیمانکاران، روش‌های تخمین و براورد وجود دارد. در هر فرایندی که چنین تعداد زیادی از تصمیم‌های پیچیده وجود داشته باشد طبیعتا شاهد نواوری‌ها و تغییرهایی خواهیم بود. شکل برگه‌ها، ترتیب رویه‌ها و چگونگی اعمال هزینه‌ها، همگی از تنوع قابل‌توجهی برخوردار هستند و افراد یا شرکت‌های احداث تخمین‌زننده یا براوردکننده‌ی هزینه‌ها برای تأمین نیازهای خود به توسعه و ایجاد قالب‌هایی برای رویه‌های خود مبادرت می‌ورزند. با این حال در حرکتی که در نهایت برای معرفی شاخص‌های هماهنگ در تخمین و براورد احداث طراحی شده است دو گروه تجاری و ملی (National Trade Groups) به‌نمایندگی از تخمین‌زنندگان و براوردکنندگان توافق کردند که مجموعه‌ای از استانداردهای یکسان را برای عمل تخمین و براورد احداث تهیه می‌کنند.«جامعه‌ی تخمین‌زنندگان و براوردکنندگان حرفه‌ای ایالات متحده‌ی امریکا» (The American Society of Professional Estimators) (ASPE) تخمین‌زنندگان یا براوردکنندگانی را برای شرکت‌های پیمانکاری معرفی می‌کنند و «انجمن مهندسان محاسبه‌گر هزینه‌های ایالات متحده‌ی امریکا» (American Association of Cost Engineers) (AACE) متشکل از تخمین‌زنندگان یا براوردکنندگان از صنایع بزرگ موافقت کرده‌اند که تلاش مشترکی در این امر با هم داشته باشند.

تخمین یا براورد هزینه‌های پیش‌رو، بخشی از عملیات احداث به حساب می‌آید و عنصری کلیدی و مهم در هدایت موفقیت‌امیز یک کسب و کار پیمانکاری ساختمانی به‌شمار می‌رود.

هم‌چنین لازم به ذکر است که امروزه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای کامپیوتر نقش مهمی در تخمین و براورد هزینه‌های احداث حرفه‌ای ایفا می‌کنند و عناصر مختلف و متعدد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وجود دارد که به‌طور گسترده برای این امر توسط شرکت‌های پیمانکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، عناصر مؤلفه‌های اصلی تولید یک تخمین یا براورد یکسان است. برنامه‌های کامپیوتری مختلف هم به‌سادگی داده‌ها را به‌روش‌های مختلف مدیریت می‌کنند.