تجزیه و تحلیل آثار و علل (Cause and Effect Analysis)
قصد داریم طوفانی از همه‌ی عواملی را مطرح کنیم که می‌تواند در بروز این مسأله تأثیرگذار باشد.
تیم تأمین محتوای مایندتولز
(The Mind Tools Content Team)
مترجم: محمد ابراهیم علیمردانی
شرکت فراسازه دج کاوان
مقدمه
«تجزیه و تحلیل آثار و علل» (Cause and Effect Analysis) تکنیکی است که به ما کمک می‌کند تمام عوامل احتمالی یک مسأله را تعیین کنیم. بدین‌معنا که می‌توانیم علت عمده را بیابیم و مشخص کنیم؛ آن‌هم ابتدائا در اطراف بدون این‌که مسأله‌ی مورد نظر ادامه پیدا کند و هم‌چنین زمانی که مسأله‌ای مورد نظر تداوم می‌یابد.
نمودارهای استخوان ماهی» (Fishbone Diagrams)
نمودارهایی که با این نوع از تجزیه و تحلیل ایجاد می‌کنید اغلب به «نمودارهای استخوان ماهی» (Fishbone Diagrams) شناخته می‌شوند؛ به‌خاطر این‌که به اسکلت یک ماهی شباهت دارند. این تکنیک توسط پروفسور «کائورو ایشیکاوا» (Kaoru Ishikawa)، تئوریسین سازمانی ژاپنی در دهه‌ی 1340 (1960 میلادی) ایجاد و توسعه یافت.
برای حل یک مسأله با استفاده از این تکنیک، مسأله‌ی‌مان را در یک مستطیل در سمت چپ یک تکه کاغذ یادداشت کنیم. سپس یک خط مستقیم از آن مستطیل تا طرف دیگر آن کاغذ رسم نماییم.
اولین‌باری که آن مسأله را یادداشت می‌کنید چند خط دیگری رسم نمایید که از خط افقی طولانی آغاز می‌شود و به دور از آن ادامه می‌یابد. اکنون قصد داریم طوفانی از همه‌ی عواملی را مطرح کنیم که می‌تواند در بروز این مسأله تأثیرگذار باشد. این عوامل ممکن است مواردی نظیر: سیستم‌‌ها، تجهیزات، مواد، نیروهای بیرونی و افرادی باشد که در این مسأله دخیل بوده‌اند یا موارد دیگر را شامل شود.
در این مثال به‌نظر می‌رسد موضوع مورد اشکال، «خروج بالای کارمندان» باشد. عوامل ذیل را ممکن است به‌عنوان عوامل دخیل در وقوع چنین مسأله‌ای مطرح کرد:
- مدیریت
- محیط کار
- آموزش و رشد افراد
- فرهنگ مشارکت
- حقوق و دستمزد.
زمانی که طوفانی از عوامل ممکن را مطرح می‌کنیم چند خط افقی بکشیم که از هر خط دیگر دور می‌شود. اکنون قصد داریم طوفانی از علل ممکن آن مسأله را - که با هر عامل مرتبط است - تعیین کنیم.
در این مثال، علل ممکن می‌تواند آن باشد که مدیران، تیم‌های‌شان را به‌صورت جزوبه‌جزو کنترل و مدیریت می‌کنند و در امور آنان مداخله می‌نمایند ... یا ممکن است اعضای تیم، رهنمودهای مناسبی را که مورد نیاز آن مشاغل است به‌شکلی مؤثر ارائه نمی‌کنند.
برای هریک از عواملی که در مرحله‌ی آخر تعیین کرده‌ایم این‌کار را تکرار کنیم تا همه‌ی علل آن مسأله را مشخص نماییم. از این جاست که می‌توانیم همه‌ی این علل را برای مشخص کردن علت بسیار محتمل بررسی کنیم.
اکنون مقاله‌ای را مطالعه کنیم که به این فیلم ویویی کمک می‌کند تا درباره‌ی «تجزیه و تحلیل آثار و علل» بیش‌تر بدانیم.
منابع
Mind Tools Content Team. (n.d.). Cause and Effect Analysis. MindToolsLink